Quá trình xác định chủ nhân ngôi mộ, là Triệu Hồ tức Triệu Văn Đế, của những nhà khảo cổ Trung Quốc trực tiếp khai quật năm 1983 — ý nghĩa của việc tìm thấy ấn vàng và ấn ngọc cùng những di vật liên quan khác
—
Phần 1: Cho đến trước khi tìm ra chiếc ấn bằng vàng, người ta đã có được chiếc ấn bằng ngọc trên có khắc hai chữ triện "赵眜"
—
0 – "Triệu M.", hay "Triệu Mờ":
Mình nghĩ: có lẽ để cho tiện dụng, hay tiệc ích, từ nay ta tạm gọi Triệu Hồ thành Triệu M hay Triệu Mờ — đoạn diễn giải này đã được đưa vào lưu ở comment thứ 3 trong entry này. Làm thế vì sợ thiếu đất cho những phần sau.
1 – Từ kì 1 đến kì 17, chúng ta tạm mặc nhiên biết chủ nhân ngôi mộ ở Quảng Châu hiện nay là của Triệu Hồ, tức Triệu Văn Đế, vị vua thứ hai của nhà Triệu — mà về quan hệ huyết thống thì là cháu ruột của Triệu Đà.
Chúng ta cứ tưởng rằng, từ ngày khai quật đầu tiên, mở được chiếc cửa đá ra, là các nhà khảo cổ Trung Quốc đã biết ngay đấy là mộ Triệu Hồ.
Nhưng trên thực tế thì không phải như vậy. Việc khai quật đã tiến hành được hơn 3 tháng, mà đoàn khảo cổ vẫn bó tay, không biết chủ nhân ngôi mộ là ai. Mộ này của ai nhỉ ? Của một tay nhà giàu nào ? Hay một vị thổ hào ? Hay của một vua nào đó thuộc vương triều Nam Việt ? Người ta đã tranh luận với nhau suốt 3 tháng trời.
Câu chuyện về quá trình xác định chủ nhân ngôi mộ dưới đây được một nhân vật chủ chốt trong đoàn khai quật kể lại với phóng viên của tờ "Đô thị phương Nam 南方都市报" vào năm 2003. Nhân vật đó là nhà khảo cổ Hoàng Viểu Chương 黄淼章, ở thời điểm năm 2003, ông giữ chức Giám đốc Bảo tàng công nghệ dân gian Quảng Đông 广东民间工艺博物馆馆长. Ông chính là người đầu tiên vào bên trong ngôi mộ. Hê hê, cái tên Viểu Chương của bác này hơi bị độc đấy !
Câu chuyện mà ông Hoàng kể cho phóng viên ấy đã được đăng trên tờ Đô thị phương Nam số ra ngày 22 tháng 11 năm 2003. Chúng ta biết rằng, ngôi mộ đã được khai quật vào năm 1983, đến năm 2003 là vừa tròn 20 năm, Hoàng từ một thanh niên mới vào nghề đã trở thành giám đốc một bảo tàng lớn trong tỉnh Quảng Đông.
Dưới đây, tôi lược ghi lại câu chuyện mà Hoàng Viểu Chương kể với phóng viên — nguồn tư liệu trích dẫn sẽ được ghi chú ở comment đầu tiên của entry tiếp theo, tức kì 19 của loạt bài này.
2 – Hoàng Viểu Chương kể rằng: mộ được bắt đầu khai quật từ ngày 9 tháng 6 năm 1983. Hơn 100 ngày đào bới, đến cuối tháng 9 năm đó, đoàn khảo cổ vẫn chưa biết là mộ của ai. Việc thì cứ làm, băn khoăn thì cứ băn khoăn thôi !
Đã có những cuộc thảo luận trong đoàn khảo cổ, trong đó, nhiều người đã đặt giả thiết: rất có thể là mộ của một vị vua nào đó thuộc vương triều Nam Việt. Theo giả thiết này, người ta đã tính toán như sau — dựa vào ghi chép trong Sử kí và Hán thư. Nhà Triệu, tức triều Nam Việt, được mở đầu bằng Triệu Đà, trải qua 5 đời vua; mà 2 vua sau, là Triệu Hưng 赵兴 và Triệu Kiến Đức 赵建德, thì đã chết trận, vậy chỉ có thể là 1 trong 3 vị vua đầu tiên mà thôi — tức là 3 vị có được cơ hội xây lăng mộ cho bản thân mình, gồm Triệu Đà 赵佗, Triệu Hồ 赵胡, Triệu Anh Tề.赵婴齐
Của ai đây ? Đà ư ? Hồ ư ? Anh Tề ư ?
3 – Trong bối cảnh ấy, người ta đã tìm được một chiếc ấn bằng ngọc 玉印 đeo trong chiếc áo ngọc 玉衣 bọc bên ngoài tử thi của chủ nhân ngôi mộ.
Chiếc ấn đó có khắc rõ ràng 2 chữ theo thể triện, là: 赵眜.
Nhưng, vấn đề vẫn chưa được giải quyết. Người ta vẫn chưa xác định được chủ nhân ngôi mộ là vị nào.
Tại sao thế ? Là vì: trong Sử kí và Hán thư, không xuất hiện cái tên 赵眜.
Thế rồi, đang lúc bí ấy, người ta lại tìm được một chiếc ấn có ghi hai chữ tuyệt vời nữa: đế ấn 帝印 — ấn của vua !
Đúng vua rồi ! Không sai đâu được. Nhưng vua nào đây ? Lại tắc tị. Và khi tắc tị thì người ta hay đoán mò. Chẳng hạn có vị nghĩ thế này: cái anh chàng này chắc là con của Triệu Đà rồi. Vậy thì có lẽ Sử kí của Tư Mã Thiên đã nhầm: triều đại của người ta có những 6 đời, mà ngài chỉ ghi có 5 đời. Có nghĩa là: ngoài 5 vị đã ghi trong Sử kí, còn thêm vị vua nữa là . Vị này chắc hẳn là con của Triệu Đà, lên nối ngôi, rồi sau mới truyền cho Triệu Hồ.
Ôi chàng Tư Mã Thiên, sao mà để lọt lưới mất một đời vua của nhà người ta vậy ? Ôi chàng, sao lại quên Triệu Mờ ?
— Còn tiếp Phần 2 —
Ảnh được lấy trên mạng từ địa chỉ sau: http://www.gzuda.gov.cn/images/news/pic/news%200445%20nanyue1.jpg
Giao Blog 
